Jaki jest najstarszy język świata?

Tłumaczenia opierają się przede wszystkim na poszukiwaniach słów, które najlepiej będą pasować do danego zdania. Jeśli jesteś tłumaczem, sam prawdopodobnie często szukałeś odpowiedniego synonimu, aby uniknąć powtórzeń lub znaleźć to jedyne wyrażenie najlepiej opisujące konkretne zjawisko. Czy jednak zastanawiałeś się kiedykolwiek nad korzeniami języka, na który tłumaczysz? Czy wiesz, jaki jest najstarszy język świata?

Jaki jest najstarszy język świata?

Lingwiści od lat spierają na temat tego, jaki jest najstarszy język świata. Prawdopodobnie wszystkie współczesne mowy mają wspólne korzenie w jednym, bardzo pierwotnym zresztą, języku, którym posługiwali się pierwsi ludzie. Przy obecnych metodykach badań nie sposób jednak ustalić, jakie słowa powstały najwcześniej i jak brzmiał ten najbardziej pierwotny z języków. Istnieje jednak kilka sposobów na ustalenie, który z tych obecnie używanych pojawił się jako pierwszy.

Jakie pismo pojawiło się jako pierwsze?

Jedną z metod określania najstarszego języka świata jest poszukiwanie pisma, które pojawiło się jako pierwsze. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy, najstarsze pismo odkryto w 1962 roku w Chinach. Były to proste znaki na glinianych garnkach, przedstawiające cyfry “5”, “7” i “8”. Ich autorami byli członkowie kultury Yongshao, którzy zamieszkiwali Państwo Środka w okresie 5000-3000 lat p.n.e.

Drugim najstarszym pismem jest to, z którego chętnie korzystali Sumerowie w Starożytnej Mezopotamii. Nazywane jest pismem klinowym, którego nazwa pochodzi od kawałka trzciny, które było odciskane na glinianych tablicach. Powstało prawdopodobnie 3500 lat p.n.e. i wykorzystywane było na potrzeby administracyjne i gospodarcze kształtującej się dopiero co cywilizacji sumeryjskiej. Co ciekawe, pismo klinowe przetrwało długie wieki, a zaprzestano jego stosowania dopiero w II wieku p.n.e. wraz z początkiem panowania hellenistycznej dynastii Seleucydów na Bliskim Wschodzie.

Jaki jest najstarszy język nadal w użyciu?

Ciekawostką jest fakt, że obecnie najstarszym językiem będącym w użyciu jest jeden z języków helleńskich, a konkretnie – grecki. Jego powstanie datuje się na ok. 1600 rok p.n.e., zaś dowodem na to są gliniane tabliczki zapisane pismem linearnym typu B. Precyzując, współczesna greka pochodzi od języka mykeńskiego, którego używano pomiędzy 1600 r. p.n.e. a 1200 r. p.n.e. na terenach Krety, wysp Morza Egejskiego i Peloponezu.

Jakie są starożytne języki w użyciu?

Innym współcześnie żywym językiem mającym korzenie w Starożytności jest obecna odmiana chińskiego. Świadczą o tym wróżebne inskrypcje wykonane na skorupach żółwia lub zwierzęcych kościach, datowane na okres panowania dynastii Shang, tj. od 1766 do 1123 r. p.n.e. Co ciekawe, rozwój tego pisma piktograficznego przypada na rozkwit państwa dynastii Shang, które początkowo funkcjonowało jako konglomerat plemion.

Innym najstarszym językiem wciąż używanym jest język baskijski. Posługują się nim mieszkańcy pogranicza hiszpańsko-francuskiego, z czego ponad 90% użytkowników mieszka w Hiszpanii. Co ciekawe, jego przynależność genetyczna nie została jak dotychczas ustalona, a co za tym idzie – nie przynależy do żadnego z języków indoeuropejskich. Badacze przypuszczają, że może być odmianą jednego z języków kartwelskich lub chamickich, jednak nie zostało to jak dotychczas potwierdzone.

Najstarszy – najmłodszy język hebrajski

Język hebrajski może poszczycić się równie bogatym rodowodem. Jak podaje badacz hebrajskiego – Kutscher – wraz z przybyciem Izraelitów do Kanaanu, przynieśli ze sobą jedną z odmian języka semickiego. Z biegiem czasu mieszał się on z lokalnymi mowami, w tym przede wszystkim języki kananejskie, a także języki hetyckie, język filistyński oraz hurycki. Przypuszcza się, że tak powstały język hebrajski pozostaje w użyciu przynajmniej od 1200 r. p.n.e.

Ogromną ciekawostką jest fakt, że chociaż język hebrajski jest jednym z najstarszych, to pozostaje również jednym z najmłodszych języków świata. Wszystko dlatego, że w późnej Starożytności – tj. w latach 300-800 n.e. – zupełnie przestano się nim posługiwać. Pewien wyjątek stanowiły tradycyjne nabożeństwa judaistyczne. Język hebrajski powrócił do łask dopiero w XIX wieku, który po powstaniu państwa Izrael w 1948 roku stał się oficjalnym językiem urzędowym.

Łacina matką języków

Co ciekawe, wiele współczesnych europejskich języków ma wspólne korzenie w Łacinie. Jest to język, którym posługiwali się mieszkańcy Starożytnego Rzymu, zaś jego powstanie datuje się na 75 r. p.n.e. Wraz z ekspansją imperium na tereny całej Europy zwiększał się zasięg geograficzny języka łacińskiego. Ślady Łaciny po dziś dzień możesz znaleźć w języku hiszpańskim, katalońskim, francuskim, włoskim, portugalskim, a także w wielu słowach w języku angielskim.

Język tamilski – kiedy powstał?

Wróćmy na chwilę do Azji, a konkretnie – do Sri Lanki. Blisko 75 milionów mieszkańców tego kraju, a także część populacji Singapuru i Indii, posługuje się językiem tamilskim. Jest to jedyny język klasyczny, który przetrwał w niemal niezmienionym kształcie do współczesności. Jego powstanie datuje się na III tysiąclecie p.n.e. Co ciekawe, tak stary rodowód nie przeszkadza mu być 20. najczęściej używanym językiem świata.

Najstarsze języki świata bez piśmiennych dowodów

Wszystkie powyższe przypadki dotyczą języków, których rodowód można określić na podstawie odkrytych dowodów piśmiennych. Lingwiści jednak badają języki również pod innym kątem, m.in. zagłębiając się w źródła istniejących słów i porównując je do słów używanych w archaicznych i już wymarłych językach. Tak się dzieje m.in. w odniesieniu do języka litewskiego czy niedawno wygasłego języka bo. 

Jak powstał język litewski?

Zdecydowana większość języków współczesnej Europy należy do rodziny indoeuropejskiej. Na podstawie badań porównawczych lingwiści próbują odtworzyć domniemany język praindoeuropejski (PIE), od którego ok. 3500 lat p.n.e. zaczęły powstawać wszystkie współczesne mowy europejskie. Co ciekawe, w wyniku badań zaczęło okazywać się, że bardzo wiele słów z PIE w niemal niezmienionym kształcie zachowało się w języku litewskim. Chociaż nie ma na to jednoznacznych dowodów, to prowadzone badania lingwistyczne sugerują, że litewski może być jednym z najstarszych języków świata. 

Co to jest język bo i kiedy wygasł?

Innym ciekawym przypadkiem jest niedawno wymarły język bo. Ostatnią osobą, jaka się nim posługiwała, była zmarła w 2010 roku Boa Sr. Mieszkała na Wyspach Andamanu i jeśli wierzyć naukowcom, mieszkańcy tamtych obszarów mają swój rodowód w Afryce, zaś ich korzenie mogą sięgać nawet 70 tys. lat wstecz. Zdaniem profesor Abbi, praktycznie wszystkie języki andamańskie mogą mieć swój rodowód sprzed neolitu, co by wskazywało, że w 2010 roku wygasł jeden z najstarszych języków świata. 

Dlaczego warto zrozumieć języki świata?

Zrozumienie źródeł pochodzenia języków jest niezmiernie ważne dla wszystkich, a szczególnie dla zawodowych tłumaczy. Szczególnie, że żyjemy w bardzo interesujących czasach z lingwistycznego punktu widzenia. Odkryj wszystkie języki tłumaczeń dostępne w TurboTłumaczeniach. Chociaż obecnie istnieje ponad 7 tys. języków na świecie, to ponad połowa populacja posługuje się zaledwie 23 z nich. Co więcej – niemal 3500 języków świata jest obecnie zagrożona wygaśnięciem, zaś jedną trzecią z nich posługuje się mniej, niż 1000 osób. Prawdopodobnie to ostatni moment, aby zbadać najstarsze języki świata, aby móc je lepiej zrozumieć, a tym samym – zrozumieć i odkryć faktycznie pochodzenie nas samych.