Przymierzasz się do prowadzenia własnej strony internetowej? Może już masz swoje miejsce w sieci, ale chcesz w wygodny sposób zarządzać tym, co znajduje się na Twojej stronie? Niezależnie od intencji, powinieneś wiedzieć, co to jest system zarządzania treścią. Jeśli natomiast planujesz prowadzić wielojęzyczny serwis, powinieneś wiedzieć, jaki CMS najlepiej sprawdzi się w Twoim przypadku.
Szybko, wygodnie, sprawnie – tłumaczenia 24/7
Co to jest system zarządzania treścią?
Warto zacząć od prostych definicji. System zarządzania treścią (ang. Content Management System, w skr. CMS) jest oprogramowaniem, dzięki któremu w miarę prosty sposób stworzysz swoją stronę internetową. Dodatkowym atutem jest przyjazny interfejs użytkownika, co znacząco ułatwia zarządzanie i rozbudowę serwisu w przyszłości. W konsekwencji nie musisz znać (przynajmniej w teorii) żadnego języka programowania, aby postawić własną stronę internetową.
Jak tworzone są strony w CMS?
Co to wszystko oznacza w praktyce? Zanim nastąpiła era CMS’ów, tworzenie strony opierało się na jej kodowaniu z wykorzystaniem języka HTML, Python, ASP, JSP, PHP, arkuszy stylów CSS, JavaScript, a niegdyś również technologii Flash. Od momentu pojawienia się systemów zarządzania treścią, nie musisz znać tych języków, ponieważ wszystkie zmiany w kodzie generowane są automatycznie w zależności od tego, jakie działania podejmiesz.
Tworzenie strony internetowej w CMS opiera się przede wszystkim na pracy na szablonach oraz wtyczkach. Szablon to podstawowy układ serwisu, który możesz modyfikować zgodnie ze swoim uznaniem. W wielu CMS’ach masz możliwość ingerencji w kod źródłowy, dzięki czemu przeprowadzisz bardziej zaawansowane operacje – o ile oczywiście znasz język, w jakim powstał dany system. Wtyczki z kolei to rozszerzenie funkcjonalności podstawowego szablonu. Innymi słowy, jeśli np. szablon nie ma wbudowanej możliwości tworzenia formularza kontaktowego, to taką funkcję otrzymasz po zainstalowaniu wtyczki.
Dla przykładu: zamiast pisać formularz kontaktowy w PHP, możesz skorzystać z gotowych rozwiązań – czyli formularzy napisanych przez innych autorów. Wystarczy więc, że np. w pobierzesz gotową wtyczkę do WordPressa, zainstalujesz ją na swojej stronie i wstawisz skrócony kod w odpowiednim miejscu. To, co będzie znajdować się w konkretnym formularzu, określisz samodzielnie, nawet bez znajomości PHP. Wystarczy skorzystać z wizualnego edytora w celu określenia, jakich danych będziesz wymagać od użytkownika, aby ten mógł wysłać wiadomość. Jest to znacznie prostsze, niż klasyczne tworzenie strony internetowej.
Jaki był pierwszy CMS?
Co ciekawe, pierwszy system CMS powstał już 5 lat po stworzeniu pierwszej strony internetowej. Miało to miejsce dokładnie w 1995 roku i jego autorami było dwóch pracowników firmy CNET – Halsey Minor oraz Jonathan Rosenberg. System nazywał się PRISM (skr. od Presentation of Realtime Interactive Service Material) i opierał się na szablonach oraz pozyskiwaniem dynamicznych treści z relacyjnej bazy danych.
Jakie systemy CMS są najpopularniejsze?
Kilka lat później, a dokładnie w 2003 roku, powstał inny system CMS – WordPress. Pierwotnie przeznaczony był wyłącznie do tworzenia stron blogowych, jednak z biegiem czasu stał się kompletnym narzędziem do tworzenia wielofunkcjonalnych serwisów internetowych. Obecnie jest to najpopularniejszy CMS na świecie. Według badania firmy W3Techs z 2018 roku, strony oparte o WordPressa stanowiły 30,7% wszystkich witryn w Internecie. Jeżeli natomiast weźmiemy tylko strony oparte o systemy CMS, to udział WordPressa jest jeszcze większy, bo wynosi 59,9%.
Na drugim miejscu pod względem popularności jest system Joomla. Jednak stron stworzonych w oparciu o ten CMS jest relatywnie niewiele. Jak wskazują dane W3Techs, tylko 2,4% wszystkich stron w Internecie opartych jest o Joomlę, zaś jeżeli weźmiemy wyłącznie strony oparte o jakiś CMS, to odsetek ten wynosi 4,1%. Podobną popularnością cieszy się również system do tworzenia sklepów internetowych – Shopify. Strony postawione w oparciu o ten CMS stanowią kolejno 2,3% wszystkich witryn w Internecie oraz 4,1% wśród stron opartych o jakiś CMS.
Dwoma kolejnymi systemami pod względem popularności jest Drupal (odpowiednio 1,6% i 2,7%) oraz Squarespace (odpowiednio 1,4% i 2,5%). Na popularności zyskuje również Wix, który pojawił się relatywnie niedawno i już korzysta z niego 1,3% wszystkich stron w Internecie oraz 2,3% jeżeli chodzi o strony postawione w oparciu o jakiś CMS.
Jaki wybrać CMS do wielojęzycznej strony internetowej?
Osobną kwestią pozostaje to, jaki CMS wybrać do wielojęzycznej strony internetowej. Warto pod uwagę wziąć przede wszystkim prostotę w obsłudze, niemniej nie bez znaczenia pozostają kwestie bezpieczeństwa. Biorąc pod uwagę te dwa kryteria, szczególną uwagę należy zwrócić na WordPressa, Joomlę, a także Drupala.
Co to jest system WordPress i jak działa?
Jak wynika z badania W3Techs, najpopularniejszym CMS’em jest WordPress. Pierwsze wydanie tego systemu miało miejsce 27 maja 2003 roku i początkowo służył wyłącznie jako oprogramowanie do tworzenia własnych blogów. Jego architektura okazała się jednak na tyle elastyczna, że z czasem zaczął służyć również do tworzenia własnych stron internetowych.
Na każdą stronę na WordPressie składają się w zasadzie dwa elementy – motywy (czyli szablony) oraz wtyczki. Motywy dzielą się na wersje płatne i bezpłatne. Te pierwsze możesz kupić zarówno w repozytorium WordPressa, jak i w sklepach internetowych lub bezpośrednio u programistów. Jeżeli znasz się na HTML, CSS i PHP, masz możliwość tworzenia również własnych motywów lub rozbudowywać te istniejące. Wszystko dzięki temu, że ten CMS wyróżnia się otwartym kodem źródłowym, który możesz modyfikować według własnego uznania.
Dzięki temu możesz też tworzyć własne wtyczki, które służą do rozbudowania funkcjonalności zainstalowanego motywu. Alternatywnie masz też możliwość skorzystania z gotowych rozwiązań i w zasadzie ciężko wskazać jakąś funkcjonalność, której nie otrzymasz w oparciu o jedną z wtyczek. Wszystko za sprawą faktu, że istnieje ich ponad 50 tysięcy. Możesz je pobrać bezpośrednio z repozytorium WordPressa, zakupić w sklepie internetowym lub bezpośrednio u programistów.
Czy WordPress jest bezpieczny?
Osobną kwestią pozostaje bezpieczeństwo tego CMS’u. Wiele błędów w tym obszarze zostało wykrytych w 2007, 2008 oraz 2015 roku. Niemniej twórcy tego oprogramowania stworzyli niezbędne aktualizacje, dzięki którym załatano wykryte luki w WordPressie. Istnieją również wtyczki bezpieczeństwa, które zabezpieczają indywidualne instalacje przed cyberatakami. Niemniej o rosnącym bezpieczeństwie WordPressa świadczy chociażby fakt, że swoje strony w oparciu o niego postawiły takie tuzy, jak Coca Cola, polski portal dla Top Gear czy nasa.gov/ames.
Co to jest Joomla i jak działa?
Nieco później, a dokładnie 27 sierpnia 2005 roku, powstał inny CMS – Joomla, który w całości oparto o PHP i bazę danych MySQL. Nazwa wywodzi się z języka suahili i oznacza “razem”. Co ciekawe, projekt został zrealizowany przez programistów wcześniej odpowiedzialnych za inny system zarządzania treścią – Mamba. W wyniku niejasnej polityki firmy, programiści-twórcy Joomli postanowili opuścić tamten projekt i stworzyć własny system, który obecnie jest drugim najpopularniejszym CMS na świecie.
Podobnie jak inne tego typu systemy, również i Joomla opiera swoją funkcjonalność na szablonach oraz rozszerzeniach. Techniczna struktura jest jednak nieco bardziej rozbudowana, niż w przypadku WordPressa. W panelu administracyjnym Joomli znajdziesz więc następujące elementy: komponenty, moduły, dodatki i szablony. Podstawowa instalacja CMS zawiera z kolei następujące składniki:
- artykuły uporządkowane w wielopoziomowym drzewie kategorii;
- wbudowaną wielojęzyczność;
- możliwość tworzenia wielu kont użytkowników;
- możliwość zarządzania uprawnieniami użytkowników;
- tworzenie i zarządzanie banerami reklamowymi;
- tworzenie kilku wielopoziomowych menu;
- 2 szablony frontu i 2 zaplecza do wyboru;
- opcja edycji plików szablonów w oknie przeglądarki, bez znajomości języka PHP;
- pamięć podręczną dla zwiększenia wydajności;
- kanały RSS;
- tworzenie wersji strony przeznaczonej do wydruku;
- wyszukiwarkę.
Czy Joomla jest bezpieczna?
Teoretycznie Joomla jest uznawana za bezpieczniejsze rozwiązanie, niż WordPress. Pod warunkiem jednak, że cały serwis oparty o ten CMS został prawidłowo skonfigurowany, a rozszerzenia pochodzą z zaufanego źródła. Autorzy systemu na bieżąco weryfikują luki w kodzie, które łatają nowymi aktualizacjami. Dlatego główną zasadą zachowania bezpieczeństwa jest bieżące aktualizowanie systemu, podobnie zresztą jak i każdego CMS. Warto wskazać, że począwszy od wydania 1.5 w grupie osób odpowiedzialnych za rozwój Joomli powstał specjalny zespół odpowiedzialny wyłącznie za bezpieczeństwo systemu. Aktualna wersja systemu to 3.9.x, niemniej w 2020 roku ma pojawić się nowa odsłona Joomli – 4.x.
Co to jest Drupal i jak działa?
Najstarszym z omawianych CMS’ów jest Drupal, którego pierwsze wydanie miało miejsce już w styczniu 2001 roku. Samo zainteresowanie tym systemem zaczęło rosnąć dopiero w 2003 roku, kiedy to na jego bazie zbudowano “DeanSpace” dla Howarda Deana, który w tamtym czasie kandydował na urząd prezydenta USA. Ciekawy jest sam fakt powstania Drupala, który początkowo funkcjonował jako forum dyskusyjne. Dopiero w 2001 roku zaczął być rozwijany jako pełnoprawny CMS.
Jak zbudowany jest Drupal? Cały kod źródłowy opiera się na języku PHP, niemniej współpracuje z takimi bazami danych, jak: MySQL, PostgreSQL, SQLite, MariaDB, Microsoft SQL Server, a także z serwerami: Apache, IIS, Lighttpd, Hiawatta oraz Nginx. Jeżeli chodzi o architekturę systemu, to zasadniczo można to podzielić na moduły i szablony. Część z nich dostępnych jest z poziomu rdzenia systemu, a część ze strony społeczności drupal.org. Dzięki jednak temu, że kod źródłowy jest otwarty, możesz też tworzyć własne moduły i szablony, które następnie implementujesz na swoją stronę internetową.
Ogromną zaletą Drupala jest jego wielofunkcjonalność, a przede wszystkim silna społeczność, która w 2008 podjęła się trudu reanimowania CMS’u. Przed tym rokiem architektura systemu była bardzo archaiczna i tylko dzięki zaangażowaniu oraz poświęceniu jego fanów, udało się całość napisać od nowa. Aktualnie społeczność to ponad milion ludzi z całego świata, którzy stworzyli ponad 34 tysięcy modułów rozszerzających funkcjonalność systemu.
Czy Drupal jest bezpieczny?
Mówiąc o Drupalu, często stosuje się go jako synonim “bezpieczeństwa”. Wpływa na to wiele czynników. Przede wszystkim decyduje o tym fakt, że kwestie związane z publikacją modułów i szablonów są mocno scentralizowane. Jeżeli więc korzystasz z rozszerzeń z drupal.org (których jest naprawdę sporo), to każda aktualizacja bezpieczeństwa jest automatycznie wypuszczana nie tylko na rdzeń systemu, ale również na pozostałe szablony i dodatki. W konsekwencji łatane są wszelkie luki bezpieczeństwa, które zostały wykryte przez społeczność Drupala. Kolejną sprawą jest fakt, że przy projekcie funkcjonuje tzw. “Security Team”, czyli zespół osób z ponad 30 firm oraz organizacji z całego świata, który na bieżąco monitoruje kwestie bezpieczeństwa tego CMS’u. Zresztą, Drupalowi zaufały takie marki, jak Tesla, Uniwersytet Harvarda, miasta Londyn i Los Angeles, a także NASA we własnej osobie. Czy potrzeba lepszej rekomendacji?
Jaki system CMS wybrać do wielojęzycznej strony?
Jaki więc CMS wybrać do prowadzenia wielojęzycznej strony? Zależy, na czym Ci najbardziej zależy. Jeżeli najważniejszą dla Ciebie kwestią jest prostota w tworzeniu pięknych stron internetowych, postaw zdecydowanie na WordPressa. Przy wyborze odpowiedniego motywu, dostaniesz w zasadzie wszystko czego potrzebujesz, aby postawić serwis, który zachwyci Twoich klientów. Jeżeli jednak nade wszystko stawiasz na bezpieczeństwo i poradzisz sobie z Drupalem, to wybierz ten CMS. Jest to bezapelacyjnie najbezpieczniejsze rozwiązanie wśród popularnych i wciąż rozwijanych systemów do zarządzania treścią.
Warto wiedzieć, że każdy z opisanych CMS’ów ma swoje wady i zalety, a przede wszystkim każdy z nich oferuje wielojęzyczność. W Joomli i w Drupalu funkcja tłumaczenia strony internetowej wbudowane w pierwszą instalację, z kolei w WordPressie masz mnóstwo dostępnych wtyczek do wielojęzycznej strony. To, które rozwiązanie wybierzesz, zależy od Twoich potrzeb. Zanim podejmiesz decyzję, przemyśl wszystko bardzo szczegółowo. Migracja między systemami CMS teoretycznie jest możliwa, niemniej w wielu przypadkach będzie po prostu czasochłonna i przede wszystkim – kapitałochłonna.